Słownik dakarowo-polski, czyli co to są waypointy oraz jak rozszyfrować enigmatyczne skróty na mapach i wynikach?

Rajd Dakar to nie tylko wyzwanie pod względem jazdy na czas, ale i nawigacji. Dlatego też w wynikach na żywo oraz mapach etapów można spotkać wiele zagadkowych skrótów literowych, których znajomość może pomóc lepiej zrozumieć, co działo się na trasie.

Słownik dakarowo-polski, czyli co to są waypointy oraz jak rozszyfrować enigmatyczne skróty na mapach i wynikach?
Podaj dalej

Stage / Leg

Choć nie jest to skrót, warto rozumieć, że sformułowaniem Stage nie określa się jedynie odcinka specjalnego (właściwie to SS – Special Stage lub Selective Section), a czasem w uproszczeniu oznacza cały etap, opisywany oczywiście też jako Leg (tak jak w WRC). Składa się na niego zatem nie tylko próba sportowa, ale i dojazdówka, na której można złapać ewentualne kary (o czym później).

DSS / ASS

Określenia odnoszą się do startu i początku odcinka specjalnego, który należy pokonać w jak najkrótszym czasie. Przyjęto tutaj terminologię kojarzącą się z lotniczą, ponieważ DSS oznacza Departure Special Stage (czyli punkt wyjazdowy na oes), natomiast ASS rozszyfrowujemy jako Arrival Special Stage (punkt zjazdowy z oesu). W praktyce rozpoczęcie odcinka specjalnego odbywa się w formie startu lotnego na otwartej przestrzeni po znalezieniu się w promieniu 200 metrów od waypointu DSS. Analogicznie skonstruowana jest meta.

WP / WPV / WPS / WPC / WPM / WPE

Waypoint (WP) to punkt nawigacyjny, który należy przejechać w określonej odległości od jego środka (za zaliczenie odpowiedzialne są czujniki GPS). Ma to na celu przede wszystkim upewnienie się, że uczestnik nie skraca wytyczonej trasy. Istnieje aż 5 rodzajów takich punktów drogowych.

WPV (Visible waypoint) można by porównać do PKC (punktów kontroli czasu) w rajdach drogowych, umieszczonych w parku serwisowym. W przypadku Rajdu Dakar takie miejsce nazywamy biwakiem. Jest to punkt, którego nie da się ominąć, ponieważ jego „zasięg” wynosi aż 200 metrów. Kary uzyskane na WPV zazwyczaj mogą oznaczać, że zespół miał problem z wyjazdem z biwaku. Jeśli nie ma dojazdówki z biwaku na oes, wówczas to WPV stanowi rozpoczęcie próby sportowej.

WPS (Waypoint Safety) wskazuje niebezpieczne miejsca na trasie (skrzyżowania, rurociągi, przejazdy kolejowe). Gdy tylko uczestnicy pojawią się w promieniu 800 metrów wokół tego punktu, GPS poprowadzi ich do tego celu. Poza nim nawigacja satelitarna pokazuje jedynie kompas i prędkość (korzystanie z pozostałych funkcjonalności jest surowo karane). Zaliczenie WPS-u wymaga zbliżenia się do niego na odległość 50 metrów. W porównaniu do ostatnich lat wymagana jest coraz większa precyzja. Jeszcze niedawno naprowadzanie GPS aktywowało się w promieniu 3 kilometrów, a do zaliczenia wystarczyło pojawić się w odległości 90 metrów od punktu (ten dystans obowiązuje tylko w przypadku, gdy WPS stanowi rozpoczęcie strefy kontroli prędkości lub strefy neutralizacji).

WPM (Waypoint Masked) to tzw. ukryty punkt drogowy, który zazwyczaj jest umieszczany w końcowych partiach oesów. Ze względu na zrównanie promienia aktywowania GPS tak jak w przypadku WPS (800 m, ale do zaliczenia wystarczy zbliżyć się na 200 m) odchodzi się od jego stosowania na rzecz innego rozwiązania.

WPC (Waypoint Control), czyli kontrolny punkt drogowy jest trudniejszą formą ukrytego waypointu, ponieważ do jego centrum w żadnym momencie nie będzie naprowadzać GPS. Załogi muszą odnaleźć go same na bazie wskazówek z wydawanej rano książki drogowej, przejeżdżając w odległości 300 m od środka punktu.

WPE (Waypoint Eclipse) to obowiązkowe rejony strefy na trasie, którymi ma przejechać stawka zawodników. Zawsze jest nim start oesu, ale może być też atrakcyjny punkt, np. na czubku wymagającej wydmy. Naprowadzanie GPS do centrum WPE aktywuje się od pojawienia się w promieniu 3 km od niego. Zaliczenie wymaga zbliżenia się na 200 m do wyznaczonego punktu.

DZ / FZ / CP

Sekcje dojazdowe posiadają wyznaczone strefy kontroli prędkości. Jej rozpoczęcie to waypoint DZ, a zamknięcie FZ (promień obu to 90 m). Zazwyczaj nie wolno przekroczyć tam 50 km/godz. – chyba, że książka drogowa wskazuje inaczej. Prędkość kontrolowana jest przez GPS, więc nie ma tu miejsca na żadną tolerancję wskazań prędkościomierza. W środku sekcji ulokowane są także CP (Passage Control), na których podbijana jest karta drogowa.

Co ciekawe, ograniczenia prędkości są także na oesach i dotyczą konkretnych pojazdów. Przykładowo ciężarówki mają zakaz rozpędzania się do prędkości powyżej 140 km/godz., a samochody z grupy T3 oraz quady do 130 km/godz. (pojazdy T3S nawet do 120 km./godz.).

Przeczytaj również